تاریخچه:
در گذشته پزشکان برای
بیهوش کردن بیماران از مواد مخدر مانند خشخاش استفاده می‌کردند. این عمل در مصر و یونان
رواج داشت. در قرن 18 میلادی بیهوش کردن بیمار بسیار سخت بود اما در قرن 19 میلادی
با اختراع گازهای قابل تنفس مانند اتر و نیتروس اکسید علم هوشبری وارد مرحله جدیدی
شد و به تدریج در جهان گسترش یافت.
معرفی:
رشته هوشبری یکی از دوره های آموزش عالی از زیر شاخه های پیراپزشکی می باشد که دانشجویان طی دوره آموزشی با اصول جدید، روشها، تجهیزات و وسایل مورد استفاده در مراقبت از بیمار بیهوش در عمل های جراحی عمومی، تخصصی و همچنین بخش های مراقبت های ویژه و اورژانس ها آشنا شده و نحوه مراقبت از بیماران در مراحل مختلف بیهوشی را به صورت نظری و عملی یاد می گیرند و همچنین در طول تحصیل می‌آموزند که چگونه با استفاده از ابزار و تجهیزات بیهوشی زیر نظر متخصص بیهوشی اقدام به بیهوش کردن کامل بیمار، اندازه‌گیری گازهای موجود در خون و تنظیم آنها، تجویز آرام بخش‌های مختلف، انجام بیهوشی منطقه‌ای، مراقبت‌های قلبی و تنفسی در طول بیهوشی بیمار و بیدار کردن او بعد از عمل را انجام دهند.
مقاطع تحصیلی رشته هوشبری:
کاردانی:
برای پذیرش در مقطع کاردانی رشته هوشبری، متقاضیان می توانند با رعایت شرایط و کسب حد نصاب نمره مصاحبه بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی در رشته هوشبری ادامه تحصیل دهند. دوره کاردانی رشته هوشبری 2 ساله است و دانشجویان رشته هوشبری در دوره تحصیل خود 68 واحد درسی را می گذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کاردانی عبارتند از:
دروس عمومی: 13 واحد
دروس پایه : 17 واحد
دروس تخصصی و کارآموزی: 26 واحد
کارآموزی در عرصه: 12 واحد
کارشناسی:
رشته هوشبری در چند سال اخیر در مقطع کاردانی ارائه می شد
اما اکنون امکان تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته در دانشگاه های علوم
پزشکی سراسر کشور برای دانشجویان فراهم شده است.
نحوه پذیرش دانشجو
در مقطع کارشناسی در رشته هوشبری از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز می باشد.
دانشجویان در طول دوره تحصیل در رشته ی هوشبری واحدهای تئوری، عملی و کارآموزی در
محیط های درمانی را می گذرانند. این رشته یک تیم درمانی را تکمیل می کند و عملیات
بهبود بیمار در اتاق عمل را سرعت می بخشد و در واقع هدف از این رشته این است که
فارغ التحصیلان این رشته بتوانند به عنوان دستیار در کنار متخصصان بیهوشی در اتاق
عمل انجام وظیفه کنند.
دوره کارشناسی رشته
هوشبری 4 سال است و دانشجویان رشته هوشبری باید 134 واحد درسی را برای اخذ مدرک
کارشناسی هوشبری بگذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کارشناسی عبارتند از:
واحدهای درس های
عمومی: 26 واحد
واحدهای درس های پایه:
41 واحد
واحدهای درس های
تخصصی: 33 واحد
واحدهای درس های
کارآموزی: 18 واحد
واحدهای درس های
کارآموزی در عرصه: 16 واحد
کارشناسی ارشد:
ادامه تحصیل فارغ التحصیلان کارشناسی بیهوشی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های پرستاری، آناتومی، فیزیولوژی و دیگر زیر شاخه های علوم پزشکی امکان پذیر خواهد بود که در صورت پذیرفته شدن در هر یک از رشته های کارشناسی ارشد مذکور، شرح وظایف فرد تغییر می کند و از رشته هوشبری خارج می شود (ادامه تحصیل در این رشته تا دکترای بیهوشی امکان پذیر نمی باشد).
پس از مقطع کارشناسی
ارشد، فارغ‌التحصیلان می‌توانند مدرک دکتری خود را در رشته‌های پرستاری، آناتومی،
فیزیولوژی و یا 25 رشته زیر شاخه علوم پزشکی اخذ نمایند.
طرح هوشبری:
دروس رشته هوشبری بیشتر
از حالت تئوری، حالت عملی دارند که در قالب کارآموزی در بخش‌های مختلف همچون
کارآموزی در عرصه مراقبت‌های پس از بیهوشی، اورژانس، درد و ... ارائه می‌شوند. از
جمله دروس تئوری این رشته نیز می توان به مواردی همچون بیماری‌های داخلی و جراحی،
بیهوشی، مدیریت درد، فوریت‌های پزشکی و … اشاره نمود. همچنین رشته
هوشبری از جمله 11 رشته‌ای است که طرح اجباری دارد. دانشجویان این رشته نیز
همانند سایر رشته‌های علوم پزشکی، ملزم به گذراندن طرح دو ساله هوشبری در مناطق
محروم هستند.
طبق اطلاعیه سازمان
نظام وظیفه سپری کردن طرح دو ساله برای اشخاصی که موظف به گذراندن دوره سربازی
هستند به عنوان خدمت سربازی در نظر گرفته می‌شود.
شرایط معافیت از دو
سال طرح هوشبری:
فارغ‌التحصیلان هوشبری، جهت کسب مدرک و ورود به بازار کار مجبور به گذراندن این طرح هستند؛ اما در این میان برخی دانش آموختگان از این طرح معاف می‌شوند.
-فارغ‌التحصیلان
دانشگاه‌های خارج از کشور و یا افرادی که به موجب انتقالی در دانشگاه‌های داخل
کشور تحصیل کرده‌اند و از مزایای ارز دولتی بهره‌مند نشده‌اند، در صورتی که دوره
تکمیلی را در داخل کشور گذارنده و شهریه مربوطه را پرداخت کرده باشند.
-افرادی که به مدت 4
ماه در صف انتظار یک شهرستان در یک دانشگاه باشند و دانشگاه نیاز یا امکان به کارگیری
آن ها را نداشته باشد، از گذراندن طرح خود معاف می شوند.
-سپری کردن خدمت نظام
وظیفه برای آقایانی که دارای شرایط معافیت های خدمت نظام وظیفه می باشند.
-افرادی که شورای عالی
پزشکی به علت مشکل حاد پزشکی، گواهی معافیت از طرح آن ها را صادر نماید.
-جانباز بالای 25
درصد (خود داوطلب) و فرزند جانباز بالای 50درصد و همسر جانباز بالای 70 درصد.
-خواهر و برادر شهدا
(تنها یک نفر از اعضای خانواده مجاز به استفاده از معافیت می‌باشد).
-آزادگان، همسران و
فرزندان آنها، فرزندان و همسران شهدا و مفقودین جنگ تحمیلی.
-افرادی که به صورت
داوطلبانه حداقل به مدت 6 ماه در جبهه خدمت کرده باشند.
-افرادی که در مقطع
تحصیلی پیشین خود، گواهی معافیت دریافت کرده‌باشند.
-زنان متأهل که پیش
از تاریخ 1 آذر سال 1380 فارغ التحصیل شده‌اند.
-افرادی که خدمات طرح
خود را در مقطع قبلی انجام داده باشند.
-دانش آموختگانی که
جزو استعدادهای درخشان هستند.
-مادری که حضانت
فرزند خود را بر عهده دارد.
-افرادی که 45 سال یا
بیشتر سن دارند.
-افراد تک فرزند
خانواده.
تفاوت رشته هوشبری
با بیهوشی:
بیشتر افراد به
اشتباه بیهوشی و هوشبری را یکسان می‌دانند، اما متخصص بیهوشی و هوشبری تفاوت بسیاری
با یکدیگر دارند. در واقع متخصص بیهوشی، پزشک عمومی است که با شرکت در آزمون تخصص و
کسب نمره موردنیاز تخصص می‌گیرد. اما کارشناس هوشبری دستیار متخصص بیهوشی به‌شمار
می رود. متخصصان هوشبری نمی‌توانند مستقلا به امر هوشبری بپردازند و موسسات و
بیمارستان‌ها حق ندارند این افراد را مستقلاً بکار گیرند.